Bijna helft sociale huurwoningen naar mensen met voorrang: 'Dat er zoveel speciale groepen zijn, is wel zorgelijk' (2024)

ARNHEM - Bijna de helft van de sociale huurwoningen in Gelderland gaat naar mensen met een vorm van voorrang. Het gaat bijvoorbeeld om mensen in nijpende situaties die een urgentieverklaring krijgen of bepaalde leeftijdsgroepen die een streepje voor hebben op basis van lokale voorrangsregels. “Dat er zoveel speciale groepen zijn, is wel zorgelijk.”

Hoe langer je ingeschreven staat, hoe meer kans je maakt op een sociale huurwoning. Dat is de gangbare gedachte. Toch gaat een flink deel van de woningen niet naar degene met de langste meettijd. Bijna de helft van de woningen gaat naar vooraf geselecteerde doelgroepen.

Tekst gaat verder onder de graphic:

Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland naar alle verhuurde woningen van Gelderse woningcorporaties. Alle woningen die via directe bemiddeling, urgentie of een andere voorrangsregeling verhuurd werden, scharen wij onder voorrang.

Het gaat dan om uiteenlopende doelgroepen waarvan overheden en woningcorporaties vooraf bepaald hebben dat ze voorrang krijgen. Dat loopt uiteen van vrouwen uit de vrouwenopvang, statushouders en oud-gevangenen tot mensen in schrijnende situaties die dakloos dreigen te worden, senioren of juist jongeren, of mensen met binding met de regio of plaats.

“Dat er zoveel speciale groepen zijn, is wel zorgelijk”, reageert hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer van de TU Delft. “Je hebt misschien wel voorrang, maar er zijn zoveel mensen die voorrang hebben, dat je alsnog weinig kans maakt. Ook voor het functioneren van de gehele woningmarkt is dit slecht. Je zet alles vast.”

Toch betekent dit volgens hem niet dat meettijd - de tijdsduur dat je ingeschreven staat bij een woningcorporatie - er niet meer toe doet. “Ook binnen zo’n labeltje wordt er gekeken naar meettijd. Alleen mensen met een urgentieverklaring gaan direct voor.” Ofwel: senioren kunnen voorrang krijgen boven jongeren, maar moeten onderling nog altijd concurreren op meettijd.

Er zijn zelfs gemeenten waar meer dan 90 procent naar mensen met een of ander ‘labeltje’ gaat. Culemborg spant de kroon: daar gaat 95 procent van de woning zo weg. Zelf betwisten ze dat cijfer.

“Wij hebben in 2023 21 procent ‘niet-regulier’ toegewezen, dus aan statushouders, mensen met een urgentieverklaring of mensen wiens huurhuis gesloopt werd”, stelt regioteamleider Pierre Saraber van de lokale woningcorporatie Kleurrijk Wonen.

De ‘gewone’ woningzoekende wordt echter ook gecategoriseerd, bevestigt hij, bijvoorbeeld naar mensen met een laag inkomen of op leeftijd, zoals 55-plussers. “Het is een vorm van labeling, maar van een grote groep. Lagere inkomens en 55-plussers die weer een gezinshuis achterlaten, worden ook gezien als onze belangrijkste doelgroep. En binnen die groepen wordt op meettijd geselecteerd.”

Maar dit labelen als voorrang geeft volgens de woningcorporatie een verkeerde indruk. Woongaard heeft daarom besloten deze data niet meer te publiceren als ‘voorrang’. Saraber: “Gelukkig is het geen 95 procent: dan kan ik niet meer over straat lopen. Het is echt anders dan die cijfers suggereren.”

Door zo te sturen op naar wie welke woning gaat, vallen er echter ook mensen buiten de boot, geeft ook Saraber toe. “Dat zijn de iets hogere inkomens die nog steeds binnen de sociale sector mogen huren. Bijvoorbeeld een gezin met een inkomen vanaf € 37.626 tot ruim € 52.000. Bij de toewijzing van de iets goedkopere gezinswoningen gaan de lagere inkomens voor. Deze groep is daardoor afhankelijk van de schaarse, wat duurdere gezinswoningen.”

Bekijk hier hoe de woningen in jouw gemeente worden verdeeld.

Omroep Gelderland heeft een onderzoeksredactie die misstanden aan het licht brengt. Ken je zo'n verhaal en wil je dat dat wordt aangekaart? Lees dan hier hoe je contact met ons opneemt.