Bruin zonder zon (en schade) - Onderzoeksinstituut Skinwiser (2024)

• 0

Opnieuw een onderzoek naar ‘bruin zonder zon’. Niet voor het mooie, maar voor het ‘medische’. Na de review van Nederlandse specialisten over het gebruik van melanotan, nu een onderzoek van wetenschappers uit Boston naar een andere stof die de pigmentproductie kan stimuleren. Daarmee zou bescherming kunnen worden verkregen tegen huidkanker.

Zo word je (niet) bruin

Je wordt niet ‘zomaar’ bruin als de zon schijnt. Dat gebeurt met een belangrijke reden. Bruin worden is namelijk in feite een beschermingsreactie van het lichaam. Door speciale cellen, de melanocyten, wordt onder invloed van zonlicht pigment (melanine) aangemaakt om de cellen te wapenen tegen uv-schade. Dit proces heet de melanogenese.

Het lichaam maakt verschillende typen melanine aan, waaronder het geelbruine eumelanine en het meer rode feomelanine. Eumelanine is de dominante pigmentvorm bij mensen met donker en zwart haar; feomelanine domineert bij roodharigen.

Mensen met een lichte huid, die niet snel bruin kleurt, lopen bij gelijke blootstelling aan de zon een veel hoger risico op huidschade, waaronder ook huidkanker. Dat komt doordat ze veel minder van het donkere pigment hebben in hun huid. Hoewel huidkanker ook kan voorkomen bij mensen met een donkere huid, zorgt de aanwezigheid van eumelanine namelijk voor een aanmerkelijk lager risico op de ziekte.

Kunnen we de (lichte) huid een handje helpen

Wat nu als we de lichte/kwetsbare huid een handje zouden kunnen helpen met de productie van donker pigment? Maar dan zonder daarvoor in de zon te hoeven? Daarnaar wordt veel onderzoek gedaan. De incidentie van huidkanker is de laatste jaren namelijk sterk toegenomen. Daarnaast zijn er verschillende huidaandoeningen waarbij lichtgevoeligheid een rol speelt en waarvoor nog geen middel bestaat. Ook in deze studie stonden deze vragen centraal.

Uv-licht veroorzaakt een cascade van reacties waardoor bepaalde huidcellen, de melanocyten, uiteindelijk het pigment melanine produceren. De Amerikaanse onderzoekers ontwikkelden een stofje dat aangrijpt op het laatste deel van deze reacties. De stof (de zogenaamde SIK -remmer) werd vervolgens bovendien klein genoeg gemaakt om de huidbarrière te kunnen passeren via een crème.
Het middel werd eerst op humane cellen getest, vervolgens op muizen en uiteindelijk ook succesvol op stukjes menselijk huidweefsel.
Hoewel er dus nog geen onderzoek is gedaan bij mensen (of ‘echte patiënten’ met pigment- of huidafwijkingen) denken de onderzoekers uit Boston een serieuze ‘zonlichtvrije’ methode te hebben ontwikkeld voor het stimuleren van pigmentvorming, en daarmee een betere bescherming tegen uv-schade en het risico op huidkanker.

Geen zelfbruiner of melanotan

Waarom kunnen we eigenlijk niet gewoon een zelfbruiner gebruiken? Een self tanner verft de huid als het ware in een bruin kleurtje, maar dan zonder dat daar het beschermende melanine voor wordt geproduceerd door de pigmentcellen. In zelfbruiners wordt vaak gebruikgemaakt van de stof DHA. Dit reageert met de aminozuren in de bovenste laag dode huidcellen, waarbij melanoïdine wordt gevormd. Het oppervlakkige bruin van deze reactie op de huid biedt vrijwel geen enkele bescherming,blijkt uit onderzoek(hooguit SPF 2).

En wat is nu het verschil met het bruiningsmiddel datwe eerder op Skinwiserbespraken , de injectie met melanotan? Bij dat middel wordt gebruikgemaakt van het hormoon alfa-MSH, ook een stof die de productie van eumelanine stimuleert in de melanocyten. Het hormoon (werknaam afamelanotide) moet echter worden ingespoten of ingenomen (supplementen). Er zijn nogal wat bijwerkingen, waaronder misselijkheid, hartkloppingen, maar ook een verhoogd libido.

Ook zijn ercase reportsvan mensen die het middel (mogelijk verkeerd) thuis gebruikten, die een verband met melanomen suggereren.
Afamelanotide is op dit moment alleen goedgekeurd voor (medisch) gebruik bij en onderzoek naar serieuze lichtafwijkingen als erythropoietic protoporphyria. De resultaten vandeze klinische trialszijn goed .

Smeren tegen huidkanker

Het zal nog wel enkele jaren duren voordat de nu onderzochte stof (een SIK-remmer) ook daadwerkelijk breed beschikbaar komt in een crèmevorm voor het grote publiek. Maar zelfs dan nog zal ‘dit diepe bruin’ geen vrijbrief kunnen zijn om straks onbeperkt of onbeschermd in de zon te gaan liggen. Het beschermen van de huid met een hoge SPF tegen zowel uv-A- als uv-B-straling blijft onveranderd belangrijk.

Zonnebrandproducten uit Europa zijn beter

Is lichttherapie aan te raden bij eczeem?